Քննարկումներ

Էս ամանորյա, իբր` տոնական երգը մառազմ է։ Չե՞ք զգում, որ երգարվեստի շուկան մենաշնորհած մարդիկ վաղուց սպառվել են։ Չե՞ք զգում. ինչ-որ կաղապարներ ունեն, որից անդին քաջություն չունեն անցնելու։ Չե՞ք զգում, որ ամեն ինչի ենթատեքստում մի զգայական կաղկանձ է։ Հանե՛ք, լարե՛ք սաղ էլիտարներին, պրեստիժային կոչվողներին, դաշտը մենաշնորհածներին։ Մշակույթին ազատ թողեք։ Մշակույթին ամենաշատը պետությունն է փչացնում։ Լիքը թույն, ընտիր ջահիլներ ունենք, որոնք ձրի էլ են ստեղծագործում։ Որոնց մի կոպեկ հոնորարն արդեն իսկ խրախուսանք է։ Ազատվե՛ք էս անուն հանած, միջոցներ մսխող, բայց հերթական ռաբիսը մոգոնող դեմքերից։ Թե բա` երաժիշտ չեմ։ Հա, երաժիշտ չեմ, սլուխ էլ չունեմ, բայց սովորական հանդիսական եմ։ Մի բռնաբարեք լսողությունս:

Առհասարակ, հայկական պոպուլյար երգերում ընդունված խոտան է հայերեն բնական վերջին վանկի ձայնավորի շեշտի կամայական տեղաշարժը՝ ըստ երգի ռիթմի թելադրած անհրաժեշտության, բայց Գարիկի ու Սոնայի երգը բոլոր ռեկորդները խփեց, գրեթե բոլոր բառերի շեշտերը խախտված են, ինչը մատնում է հեղինակների մակերեսային ու փնթի վերաբերմունքը հայերենին։ Քանի որ սա կոնցեպտուալ փորձարարական արվեստի նմուշ չէ, այլ արված է, որ բռնի, ուրեմն` կարող եմ համեմատություն անել՝ ոնց որ գնաս փչացած սեղանատամդ հանելու, բժիշկն առջևի ատամներից քաշի, քանի որ իրեն այդպես է հարմար, կամ վաճառողից հաց ուզես քեզ ժավելի սպիրտ տա, քանի որ ալարում է քայլել մյուս բաժին։
Փորձեք առանց երաժշտության կարդալ, ոնց որ լոռվա բարբառով խոսել փորձող երևանցու տնազ լինի՝

տոնածԱռի լույսը վառվԵլու է,
մայրամՈՒտի հույսը փարվԵլու է

շՈղշողացող իմ սիրտը բացվԵլու է...

Էդ երգի սաղ պրոբլեմը նրանում չի, որ երգը վատն էր: Վատը չէր, սովորական երգ էր, կուտվեր, կլսվեր, կգնար, ինչպես հազարավոր այլ երգեր: Պրոբլեմը նրանում էր, որ նա տապալվեց մարդկանց անիրատեսական սպասումների պատճառով: Թե բա Ջինգլ Բելսից լավ երգ ա լինելու: Երբեք մարդկանց մոտ անիրատեսական սպասումներ մի արթնացրեք: Որովհետև հետո հիասթափությունը շատ ավելի մեծ ա: Պոպուլիզմի վտանգների շատ լավ օրինակ էր սա: Միʹ եղեք պոպուլիստ, միʹ եղեք Նիկոլ:

Բայց սա դեռ վերջը չի. հիմա էլ մեզ փորձելու են համոզել, որ երգը շատ լավն ա ու Ջինգլ Բելսից հաճախ ենք լսելու ամեն տեղ ու մի տարուց մեզ կասեն, որ տեսաք` մեր երգը Ջինգլ Բելսին հաղթեց: Որովհետև սուտը պոպուլիստի լավագույն զենքն է:

Էս երգ չի, շեդեվր ա. ափսոս ա էս շեդեվրն Ամանորին մսխվի, պահեք Եվրատեսիլի համար...

Արվեստ պետական պատվերով կարող է ծնվել, բայց արվեստի մեկ գործ` ոչ:
Պետական պատվերն ու պահանջները կարող են ձևավորել մշակութային միջավայր, ժամանակի ընթացքում` ճաշակ` իր շարունակականությամբ:
Իսկ մեկ ստեղծագորություն պատվիրելը ոչ մի տեղ տանող է, ավելին` ավելի վատ արդյունք է ապահովելու: Երգը հնարավոր է` լավն է կամ վատը չէ: Մի մասի համար, այոʹ, հնարավոր է անգամ, որ վատն է: Բայց...
Այստեղ կարևորը երգի լավը կամ վատը լինելը չէ: Եթե ստեղծագործողներն իրենք իրենցով հասնեին ամանորյա երգ գրելուն, երգը նույն հեղինակներին դուր կգար շատ ավելի շատ:
Մոր, հայրենիքի և այլ հրաշքների (այդ թվում ամանորյա հեքիաթ) մասին մնայուն ստեղծագործությունները ծնվում են:
Էմոցիաները չեն կարող պատվիրվել. մնայուն արվեստի գործը չի կարող լինել առանց էմոցիա:
Հ. Գ. Ինքս ինձ չեմ հերքում` Մոցարտը պատվերով գրեց «Ռեքվիեմը», բայց ստեղծագործեց ոչ որպես պատվեր ու մահացավ:

Նոր երգն էնքան վատն էր, որ Կարգին Հայկոն էլ չկիսվեց իրա էջում...

Ձեր ամանորյա երգի «սռաչը» «Ջինգլ Բելսով» կտրեմ: Գարիկ/Սոնա դուետը դարձյալ արել է որակով գործ, որը կարող է ձեզ դուր գալ, կամ ոչ: Դուք մեղավոր չեք, որ ձեզ տրամադրել էիք, որ երգը «Ջինգլ Բելսից» լավը պետք է լինի, մեղավորը ձեզ այդպես տրամադրողն է` հերթական անգամ ոչ կոմպետենտ ձևակերպում անելով (նույն բանն է, որ ասես հանձնարարել եմ նոր նոտա հորինել, որը «լյա» նոտայից լավը պետք է լինի):
Դուրերդ չի գալիս՝ մի լսեք, հավանում եք՝ լսեք: Ոչ էս երգի լավ ու վատ լինելով ներդրումներն են ավելանալու, ոչ էլ պակասելու են (էլ պակասելու տեղ չկա):

Հ. Գ. Տարիուկես էնքան ատելություն դաշտ լցրեցիք, որ արդեն առանց հասկանալու ցանկացած շնչող բան ատում են, թարգեք: Մեկ է` «Տոնածառ ջան, տոնածառ»-ից լավ երգ չկա: