Հետաքրքիր է

Ռուսական «Կուլտուրոլոգիա» մշակութային կայքը լայնածավալ հոդված է նվիրել հայկական հնագույն Անի քաղաքին՝ հույս հայտնելով, որ «աշխարհի 8-րդ հրաշալիք» տիտղոսին արժանի այս վայրը դեռ հնարավոր կլինի փրկել: Մեջբերում ենք հոդվածն՝ ամբողջությամբ:

«Այս հոյակերտ հայկական քաղաքը, որ այսօր գտնվում է թուրքական տարածքում, հորդանանյան Պետրային և եգիպտական բուրգերին հավասար՝ կարող էր համարվել աշխարհի հրաշալիքներից մեկը: Սակայն թուրքական իշխանությունների անուշադրության պատճառով 2010-ին այն «Համաշխարհային ժառանգության հիմնադրամ»-ի կողմից ներգրավվեց «Կործանման եզրին գտնվող հուշարձանների» ցանկում: Սակայն անգամ այս ողբերգական վիճակում հնագույն քաղաքը չի կորցնում իր վաղեմի հզորության շուքը:

Անի՝ 40 դարպասների քաղաք

Անիի տաճարի ներսում, 4 հունիսի, 2013 թ.

Տաճարի ներսում

Այն, ինչ մնացել է քաղաքի պատերից

Ժամանակակից Թուրքիայի արևելյան հատվածում, Ախուրյան գետի ափին է գտնվում Անիի թագավորության հայկական հնագույն մայրաքաղաք Անին: Այն հիմնադրվել է Բագրատունյաց դինաստիայի հայոց արքա Աշոտ 3-ի կողմից և կոչվել «հազար ու մի եկեղեցիների քաղաք» կամ էլ՝ «40 դարպասների քաղաք»:

Այն, ինչ մնացել է հնագույն կամրջից

Գլխավոր տաճարը

Քաղաքի հիմնադիրն այն կառուցել է առևտրային ուղիների հատման վայրում, ինչը նպաստել է քաղաքի արագ զարգացմանը: Սակայն 100 տարի անց Անին զավթել են բյուզանդացիներն, այնուհետև՝ սելջուկները, և քաղաքն սկսել է անկում ապրել: Ի լրումն ավերումների՝ եկել են մոնղոլները, ամբողջովին ավերել քաղաքն ու վտարել բնակիչներին:

Ամրոց լեռան գագաթին, Ախուրյան գետի մոտ, 4 հունիսի, 2013թ.

Եվս մեկ դարպաս

Սակայն դրանով քաղաքի վրա դրված անեծքը չի վերջացել: 1319-ին ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել, որին հաջորդել է Թամերլանի ասպատակությունը: Վերականգնվել քաղաքն այդպես էլ չի կարողացել, բայց քանի դեռ այստեղ հայերն են ապրել, բոլոր հոգևոր տաճարները արժանավայել տեսք են ունեցել:

Վայր, որտեղ կանգ է առել պատմությունը

Վայր, որտեղ զգում ես վեհությունը

Կարճատև ժամանակահատվածով այստեղ անգամ պետություն է հայտնվել, որը, մի քանի տարի գոյատևելով, վերացել է աշխարհի քարտեզից 1921 թվականին՝ Լենինի և թուրքերի միջև կնքված Կարսի պայմանագրից հետո: Արևելյան Անատոլիայում հայերի ներկայությանը վերջնականապես վերջ է դրել հայերի ցեղասպանությունը և ողջ մնացածների փախուստն այդ վայրերից:

Քաղաքի պատերի մի մասը

Հազարամյակների գիրը

Այսօր քաղաքը, որպես այդպիսին, գոյություն չունի, բայց կան հնագույն կառույցների մնացորդները: Սարահարթում կարելի է տեսնել բազմաթիվ հնագույն կիսավեր շինություններ, որոնք գտնվում են Կարսից քիչ հեռու՝ Օքյուզդաշի լեռան մոտ:

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու հնագույն ու վնասված զարդանախշերը

Սուրբ Փրկիչ եկեղեցու փրկված մասը

Մեր օրերն են հասել աշտարակների մնացորդներ, քաղաքային պատեր՝ կառուցված 10-րդ դարում, հրաշքով փրկված Փրկչի եկեղեցին, որը կառուցվել է 1034-1036 թթ., սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի եկեղեցին՝ կառուցված 1010 թվականին:

Անի քաղաքի ավերակները

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու ավերակները

Բացի այդ, պահպանվել են մի քանի ոչ մեծ վանքեր և Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին՝ իրեն կից փոքրիկ վանքով:

Ավերվող հնություն

Հնագույն Անիի մարգարիտը Մայր տաճարն է, որ կառուցվել է 11 տարի՝ 989-1010 թթ.»:

Այսօր այս տաճարը փորձում են փրկել հետագա կործանումից